Web3 thanh toán: Con đường cách mạng thanh toán xuyên biên giới cho người tiêu dùng

Thói quen thanh toán xuyên biên giới của người tiêu dùng đang thay đổi nhanh chóng. Trong những năm gần đây, sự thay đổi trong phương thức thanh toán mạnh mẽ hơn cả 50 năm qua. Trong bối cảnh công nghệ blockchain và tiền điện tử đang phát triển liên tục, thực chất sự thay đổi phương thức thanh toán chính là sự thay đổi trong cách ghi chép - blockchain, sổ cái công khai toàn cầu minh bạch.

Cuộc cách mạng trong phương thức kế toán của nhân loại chỉ diễn ra ba lần trong hàng nghìn năm, mỗi lần đều định hình sâu sắc hình thái kinh tế và cấu trúc xã hội, phản ánh sự tiến hóa đồng bộ giữa công nghệ và nền văn minh:

• Kế toán đơn giản thời Sumer đã giúp nhân loại lần đầu tiên vượt qua giới hạn của việc truyền miệng, thúc đẩy thương mại sớm và sự hình thành của các quốc gia.
• Kế toán kép đã thúc đẩy cuộc cách mạng thương mại trong thời kỳ Phục hưng, thúc đẩy sự xuất hiện của ngân hàng và các công ty đa quốc gia, thiết lập tín dụng thương mại.
• Sổ cái phân tán do Bitcoin thúc đẩy vào năm 2009 đã góp phần vào sự thay đổi của tài chính phi tập trung, cơ chế tin cậy, và sự nổi lên của tiền điện tử.

Cuộc cách mạng có ảnh hưởng sâu rộng này đang tiếp tục tiến triển, hiện tại cũng đã thúc đẩy thanh toán Web3 dựa trên blockchain và tiền điện tử, hình thức thanh toán mới này đang ngày càng thâm nhập vào mọi khía cạnh của xã hội thực.

Bài viết này sẽ dựa vào báo cáo khảo sát người tiêu dùng về thanh toán xuyên biên giới gần đây, kết hợp với các trường hợp trên thị trường để thảo luận về giải pháp thanh toán Web3 cho các tình huống chính của thanh toán xuyên biên giới hiện tại của người tiêu dùng, và nhìn về hướng phát triển trong tương lai của thanh toán Web3.

Một, Thị trường thanh toán xuyên biên giới đang ngày càng phát triển

Được thúc đẩy bởi sự gia tăng của thương mại điện tử xuyên biên giới, du lịch xuyên biên giới và chuyển tiền xuyên biên giới, thị trường thanh toán xuyên biên giới đang trải qua sự tăng trưởng bùng nổ. Thanh toán xuyên biên giới của người tiêu dùng diễn ra thường xuyên hơn bao giờ hết, dự kiến đến năm 2027, các khoản thanh toán liên quan sẽ đạt 250 triệu tỷ đô la.

Người tiêu dùng trên toàn thế giới đang chấp nhận thanh toán xuyên biên giới, hiện nay chi tiêu của người tiêu dùng cho giao dịch xuyên biên giới nhiều hơn bao giờ hết, nhưng điều thú vị thực sự là tần suất của nó. 30% người tiêu dùng mua sắm xuyên biên giới hàng tuần, 45% người nhận và gửi tiền hàng tháng, 66% người đi du lịch nước ngoài hàng năm.

Thông thường, mọi người sẽ hình thành thói quen để việc ra quyết định thông thường trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn, nhưng trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, thói quen này vẫn chưa được hình thành. Họ trung bình sử dụng 4 trong số 7 phương thức thanh toán khác nhau, trong khi chỉ có 16% người tiêu dùng luôn sử dụng phương thức thanh toán mặc định.

Hiện tại, dường như không có một phương thức thanh toán nào có thể hoàn toàn đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về thanh toán xuyên biên giới, mặc dù gần 80% người tiêu dùng vẫn đang sử dụng ngân hàng truyền thống để thực hiện thanh toán xuyên biên giới. Nhưng một điểm rất rõ ràng đối với người tiêu dùng là họ cần một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán xuyên biên giới an toàn và đáng tin cậy.

Trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 2023 đến tháng 6 năm 2024, có tổng cộng 771 triệu người đã thực hiện các giao dịch xuyên biên giới. Nghiên cứu cho thấy sự gia tăng này được thúc đẩy bởi ba loại giao dịch: thương mại điện tử, du lịch và chuyển tiền.

1.1 Các kịch bản và phương thức chính

A. Thương mại điện tử xuyên biên giới

80% người tiêu dùng chọn mua sắm qua thương mại điện tử xuyên biên giới, trong đó 67% người tiêu dùng thực hiện chi tiêu xuyên biên giới hàng tháng. Đến năm 2026, quy mô thị trường thương mại điện tử B2C toàn cầu dự kiến sẽ vượt 8,3 nghìn tỷ USD. Ngày nay, việc tìm kiếm hàng hóa yêu thích trên toàn cầu không còn là điều khó khăn, nhưng trải nghiệm thanh toán thuận tiện vẫn cần được cải thiện. Người tiêu dùng khao khát có được phương thức thanh toán đơn giản, dễ sử dụng và an toàn để hoàn tất mọi giao dịch mua sắm xuyên biên giới.

B. Di chuyển xuyên biên giới

Mỗi ba người thì có hai người có kinh nghiệm du lịch xuyên biên giới, trong đó 52% người đi du lịch không chỉ một lần mỗi năm. Theo xu hướng du lịch năm 2024, mục đích lớn nhất của việc mọi người đi du lịch là để thư giãn và giảm stress. Do đó, điều mà du khách không muốn gặp phải nhất là áp lực hoặc lo lắng khi mua sắm. Họ cần một phương thức thanh toán đơn giản và an toàn để có thể tận hưởng chuyến đi một cách trọn vẹn.

C. Chuyển tiền xuyên biên giới

Mỗi mười người thì có bốn người sử dụng dịch vụ chuyển tiền xuyên biên giới, trong đó 45% người thực hiện giao dịch chuyển tiền hàng tháng. Mặc dù tình hình địa chính trị phức tạp, số lượng người di cư quốc tế vẫn đang tiếp tục tăng, dự kiến đến năm 2028, quy mô thị trường chuyển tiền xuyên biên giới sẽ vượt quá 1 nghìn tỷ USD. Xu hướng này cũng thúc đẩy nhu cầu chuyển tiền cho bạn bè và người thân trong nước ngày càng tăng. Người tiêu dùng đang cần một phương thức chuyển tiền xuyên biên giới an toàn và đáng tin cậy.

Trong bảy phương thức thanh toán xuyên biên giới dưới đây, trung bình mỗi người tiêu dùng sẽ sử dụng bốn phương thức:

1. Phương thức thanh toán điện tử
2. Thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ
3. Chuyển khoản P2P
4. Chuyển khoản ngân hàng
5. Chuyển khoản trực tuyến
6. Séc du lịch trả trước / Thẻ
7. Tiền mặt

1.2 Tại sao bây giờ là thời điểm thích hợp để cung cấp dịch vụ xuyên biên giới cho người tiêu dùng

Thị trường giao dịch xuyên biên giới rất lớn và đang không ngừng phát triển. Đây là giai đoạn then chốt trong sự phát triển của giao dịch xuyên biên giới. Ngày càng có nhiều người tiêu dùng thường xuyên thực hiện thanh toán xuyên biên giới, nhưng truyền thống, những giao dịch này thường chậm, tốn kém và thiếu minh bạch. Tuy nhiên, mọi thứ hoàn toàn có thể thay đổi.

Người tiêu dùng hiện đang sử dụng nhiều phương thức thanh toán khác nhau. Mỗi người tiêu dùng đều đang thử nghiệm nhiều giải pháp thanh toán khác nhau, tích cực tìm kiếm phương thức phù hợp nhất với mình. Nhưng họ vẫn chưa tìm thấy giải pháp lý tưởng. Họ khao khát có nhiều lựa chọn hơn và mong muốn nhận được hướng dẫn để giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt. Khi người tiêu dùng bắt đầu hình thành thói quen có thể kéo dài suốt đời, bây giờ là thời điểm then chốt để ảnh hưởng đến lựa chọn của họ.

Người tiêu dùng cần thói quen thanh toán ổn định và đối tác đáng tin cậy. Khi các ngân hàng và công ty công nghệ tài chính nhận ra tiềm năng trở thành phương thức thanh toán xuyên biên giới được người tiêu dùng ưa chuộng, cạnh tranh trên thị trường sẽ gia tăng. Đây không chỉ là cơ hội thu hút khách hàng mới thông qua các dịch vụ mới, mà còn là cơ hội giữ chân khách hàng hiện tại tiêu dùng xuyên biên giới thông qua các giải pháp trọn gói. Tuy nhiên, cũng có rủi ro từ các đối thủ cạnh tranh khác chiếm ưu thế trước.

Nền tảng của sự tin tưởng không thể bị xem nhẹ. Trong giao dịch xuyên biên giới, sự tin tưởng, an toàn và độ tin cậy là vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong trường hợp số tiền giao dịch thường lớn. Người tiêu dùng rất nhạy cảm với những yếu tố này và kỳ vọng rằng các ngân hàng và công ty công nghệ tài chính có thể cung cấp một môi trường thanh toán an toàn và đáng tin cậy. Giành được sự tin tưởng của khách hàng là chìa khóa để xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài.

Hai, các tình huống và mô hình thanh toán xuyên biên giới chính của người tiêu dùng

Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào quy trình của các tình huống giao dịch trong thương mại điện tử xuyên biên giới, du lịch xuyên biên giới và thanh toán chuyển tiền xuyên biên giới, cũng như các vấn đề cốt lõi gặp phải trong thanh toán xuyên biên giới.

2.1 Thương mại điện tử xuyên biên giới

Trong năm qua, khoảng 589 triệu người trên toàn cầu đã tham gia vào giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới. Trong số đó, 72% giao dịch được thực hiện thông qua các nhà bán lẻ trực tuyến chính như Amazon, eBay để mua hàng hóa vật lý, và 44% giao dịch mua sản phẩm kỹ thuật số. Mặc dù thị trường mạng xã hội đang nổi lên, nhưng chỉ có 30% người tiêu dùng mua sắm qua các nền tảng này, điều này có thể liên quan đến lo ngại về rò rỉ dữ liệu.

Trong lĩnh vực phương thức thanh toán khi mua sắm xuyên biên giới, người tiêu dùng chủ yếu chọn thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ hoặc dịch vụ thanh toán qua ứng dụng số ( như Paypal, Apple Pay ). Tuy nhiên, các tổ chức tài chính có thể ngạc nhiên khi chỉ có 51% người tiêu dùng sử dụng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ. Điều này có nghĩa là vẫn còn không gian thị trường cho các phương thức thanh toán khác, chẳng hạn như 36% người tiêu dùng chọn dịch vụ thanh toán qua ứng dụng số, và một số người tiêu dùng sử dụng chuyển khoản điện hoặc dịch vụ P2P.

Tuy nhiên, thói quen tiêu dùng của các quốc gia khác nhau vẫn tồn tại sự khác biệt rõ rệt:

Đức: Người tiêu dùng ít sẵn lòng sử dụng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ ( chỉ 32% ), trong khi họ có xu hướng ưa chuộng dịch vụ thanh toán qua ứng dụng số ( 49% ) và chuyển khoản ngân hàng hoặc điện chuyển ( 35% ). Điều này có thể là do người tiêu dùng đánh giá cao tính an toàn và dễ sử dụng của phương thức thanh toán.

Philippines: Phương thức thanh toán số được người tiêu dùng ưa chuộng (49%), điều này có thể liên quan đến việc 48,2% người tiêu dùng địa phương không thể tiếp cận hệ thống ngân hàng truyền thống.

Trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới, người tiêu dùng sẽ thường thanh toán tại quốc gia của họ thông qua cổng thanh toán của nền tảng thương mại điện tử nước ngoài (Payment Gateway). Cổng thanh toán chắc chắn sẽ kết nối với nhiều phương thức thanh toán khác nhau, chẳng hạn như thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ ( thông qua mạng lưới tổ chức thẻ ), như Paypal, Apple Pay ( thông qua thanh toán ứng dụng kỹ thuật số ), hoặc chuyển khoản ngân hàng ( thông qua mạng SWIFT ngân hàng ) v.v.

2.2 Du lịch xuyên biên giới

Trong số những người tiêu dùng được khảo sát, có hai phần ba đã đi du lịch nước ngoài trong năm qua, trong đó 62% cho biết họ đã sử dụng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ để đặt chuyến đi, khiến đây trở thành phương thức thanh toán phổ biến nhất. Sự ưu tiên này không chỉ thể hiện khi đặt chuyến đi mà còn trong việc chi tiêu thực tế của họ ở nước ngoài. Hầu hết những người được phỏng vấn sử dụng phương thức thanh toán giống như khi đặt chuyến đi trong suốt thời gian du lịch. Điều này có thể là do thẻ tín dụng được chấp nhận rộng rãi, và cung cấp sự tiện lợi như chuyển đổi tiền tệ ngay lập tức và bảo vệ gian lận.

Dù các yếu tố như địa chính trị vẫn tiếp tục nổi bật trong thời điểm hiện tại, việc đi lại xuyên biên giới vẫn trở thành một điều bình thường, đặc biệt là ở Singapore (86%) và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (84%), hai quốc gia này có tỷ lệ người tiêu dùng đi du lịch nước ngoài cao nhất. Trong 13 thị trường được khảo sát, mỗi quốc gia có gần 50% người tham gia đã từng đi du lịch nước ngoài trong năm qua.

Trong các phương thức thanh toán khi du lịch, hầu hết người tiêu dùng chọn thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ để đặt chỗ du lịch hoặc thanh toán chi phí du lịch. Tuy nhiên, cũng có một số ít người tiêu dùng sử dụng các phương thức thanh toán khác như chuyển khoản ngân hàng, điện chuyển hoặc dịch vụ thanh toán ứng dụng số.

Du khách Canada đặc biệt ưa chuộng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ, tỷ lệ sử dụng các phương thức thanh toán khác so với các thị trường khác chưa đến 10%. Điều này có thể là do người Canada coi trọng hệ thống thưởng thẻ tín dụng hơn, người tiêu dùng chú trọng vào điểm thưởng hơn là tốc độ giao dịch.

So với, khả năng khách du lịch từ Brazil sử dụng thẻ tín dụng thấp nhất ( dưới 50% ), điều này có thể liên quan đến lãi suất thẻ tín dụng cao hơn trong lịch sử của Brazil, đồng thời cũng chịu ảnh hưởng từ việc áp dụng rộng rãi PIX (, nền tảng thanh toán tức thì được Ngân hàng Trung ương Brazil tạo ra ).

Các tình huống thanh toán sẽ nhiều hơn: Người tiêu dùng sử dụng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng của quốc gia mình để thanh toán tại các cửa hàng thương mại nước ngoài, hoặc thông qua hình thức quét mã trên nền tảng thanh toán kỹ thuật số APP.

2.3 Chuyển tiền xuyên biên giới

Trong 12 tháng qua, 40% người tham gia khảo sát đã gửi hoặc nhận tiền chuyển khoản, trong đó chuyển khoản ngân hàng hoặc điện chuyển tiền là phương thức thanh toán phổ biến nhất. Tại các quốc gia có nhiều lao động di cư như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Philippines, tỷ lệ gửi và nhận tiền chuyển khoản cao nhất lần lượt là 87% và 74%, điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Tiền chuyển khoản là nguồn tài chính quan trọng cho hàng triệu công nhân và gia đình trên toàn cầu, những người gửi tiền hy vọng nhận được dịch vụ thanh toán có giá trị tốt nhất cho mỗi giao dịch.

Năm 2023, tổng số tiền chuyển tiền đến các quốc gia thu nhập thấp và trung bình đã tăng 3,8%, đạt 669 tỷ USD. Tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Trung Quốc, Ấn Độ và Singapore là những thị trường có hoạt động chuyển tiền thường xuyên hơn. Một xu hướng đáng chú ý là, thanh toán qua ứng dụng số ngày càng được người gửi tiền ưa chuộng vì tính an toàn và dễ sử dụng, và dần dần trở thành phương thức chính để gửi và nhận tiền chuyển. So với các phương thức chuyển tiền truyền thống, thanh toán qua ứng dụng số được coi là có tính an toàn cao hơn.

So với phương thức thanh toán ứng dụng số, phương thức chuyển tiền xuyên biên giới có sự khác biệt rõ rệt. Mặc dù thời gian xử lý của ngân hàng hoặc chuyển tiền điện tử thường dài hơn và chi phí thường cao hơn, nhưng chúng vẫn là phương thức chuyển tiền phổ biến nhất.

Khác với các thị trường khác, tỷ lệ người dùng sử dụng chuyển tiền xuyên biên giới tại Mỹ là cao nhất.